Artykuł: To, czym oddychamy wpływa na to, jak pracujemy
Wymagania, jakie stawia się obecnie lokalom biurowym, są coraz większe. Nie bez przyczyny. Sporą część dnia wiele osób spędza w biurze, a więc w pomieszczeniach w dużym stopniu odizolowanych od środowiska zewnętrznego. Mówiąc szczerze, to, czym wielu z nas oddycha w takich wnętrzach, w zasadzie nie nadaje się do oddychania, przez co cierpi nie tylko nasze zdrowie, ale także racjonalne myślenie i wydajność pracy. Udowodniono to naukowo, o czym poniżej.
Parametry powietrza wewnętrznego w obiektach biurowych
Obecnie biurowce oraz pomieszczenia biurowe kwalifikuje się według odpowiednich klas – A, B lub C (A – klasa najwyższa), a także ze względu na panujący w nich mikroklimat. Najczęściej warunki w pomieszczeniach zamkniętych zależą m.in. od: tymczasowych parametrów termodynamicznych powietrza zewnętrznego oraz chwilowego bilansu ciepła całkowitego, a także od zanieczyszczeń generowanych przez ludzi, wyposażenie wnętrz, elementy budowlane oraz systemy HVACR.
Odpowiednie parametry powietrza w pomieszczeniach zamkniętych, które wpływają na mikroklimat oraz komfort cieplny, a także spełniają wszelkie kryteria zdrowotne, powinny być tworzone w oparciu o mechaniczną wymianę wcześniej oczyszczonego powietrza. Można tego dokonać za pomocą odpowiedniego systemu klimatyzacji.
Urządzenie klimatyzacyjne w biurze ma jedno podstawowe zadanie – musi stworzyć odpowiedni mikroklimat gwarantujący wszystkim pracownikom w danym pomieszczeniu odczucie zadowolenia z jakości dostarczanego powietrza. Fachowo urządzenie zapewniające komfort cieplny w pomieszczeniach użytkowych nazywa się klimatyzacją komfortu.
W Polsce istnieją odpowiednie regulacje i normy prawne opisujące wymagania oraz założenia projektowe odnośnie systemów HVACR działających w ramach klimatyzacji komfortu.
Normy PN-EN 15251:2012, PN-EN 13779:2008 oraz PN-EN 7730:2006 podają parametry projektowe, które zależą od zdefiniowanej kategorii pomieszczeń. Jest to ściśle związane z klasami jakości powietrza, jakie powinien gwarantować system klimatyzacji. Zgodnie z normą PN-EN 15251:2012 i w zależności od kategorii obiektu budowlanego rekomenduje się, aby temperatura powietrza w zimie i lecie mieściła się w podanych wartościach:
- klasa A (zima 21oC – lato 25,5oC),
- klasa B (zima 20oC – lato 26oC),
- klasa C (zima 18oC – lato 27oC);
Szybkość cyrkulacji powietrza
Bardzo ważna jest również prędkość przepływu powietrza na obszarze, na którym przebywają ludzie, ponieważ jest ona ściśle związana z ich odczuciami cieplnymi. Zbyt duży wzrost względnej prędkości powietrza powoduje pojawienie się tzw. dyskomfortu lokalnego (PN-EN 7730:2006). Organizując skuteczną wymianę powietrza w pomieszczeniach biurowych bardzo ważne jest, aby strumień powietrza z urządzenia klimatyzacyjnego nie był bezpośrednio skierowany na stanowisko pracy człowieka, a także, aby nie powodował przeciągów, wyziębień oraz nadmiernego przegrzania pomieszczenia biurowego. Mówią to tym przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
Maksymalna średnia prędkość powietrza w pomieszczeniach biurowych w okresie letnim i zimowym dla odpowiednich klas budynku, powinna wynosić:
- klasa A (zima 0,15 m/s – lato 0,18 m/s),
- klasa B (zima 0,18 m/s – lato 0,22 m/s),
- klasa C (zima 0,21 m/s – lato 0,25 m/s);
Kluczowa jest jakość powietrza
Kolejnym istotnym parametrem powietrza w pomieszczeniach biurowych jest oczywiście jego jakość, która ma kluczowe znaczenie dla wydajności pracy, aspektów psycho-fizycznych pracownika oraz ryzyka występowania tzw. chorób zawodowych. Jednym z ważnych czynników wpływających na jakość powietrza w miejscu pracy jest wartość stężenia dwutlenku węgla (CO2). Jest ona uzależniona przede wszystkim od ilości osób przebywających w danym pomieszczeniu, a także od strumienia powietrza zewnętrznego oraz stężenia CO2 w stężenia dwutlenku węgla w nawiewanym powietrzu zewnętrznym.
Najwyższe dopuszczalne stężenie CO2 w powietrzu w czasie 8 godzin pracy, według norm prawnych, to wartość średnia ważona stężenia na poziomie 9 000 mg/m3, co odpowiada ok. 5 000 ppm (ang. parts per million). Zakłada się, że odpowiednie i zdrowe warunki środowiskowe w miejscu pracy powinny zawierać stężenie CO2 na poziomie 1 000 ppm.
Badania nie kłamią
O tym, jak ważna jest jakość powietrza na funkcjonowanie naszego mózgu, pokazują badania opublikowane w Environmental Health Reports. W badaniu wzięło udział 24 ochotników, których na 6dni zamykano w specjalnym pomieszczeniu, w którym łatwo można było kontrolować oraz zmieniać skład mieszanki powietrza. Zadaniem ochotników było przepracowanie pełnych ośmiu godzin w biurze wykonując powierzone projekty.
W czasie kolejnych dni zmieniano skład powietrza w pomieszczeniu symulujący warunki panujące w różnych budynkach, o czym osoby badane nie były informowane. Modyfikowano m.in. zawartość dwutlenku węgla, tlenku azotu oraz lotnych substancji organicznych w powietrzu, którym oddychały badane osoby. Pod koniec każdego dnia pracy ochotnicy rozwiązywali serię testów, mających na celu określić ich zdolności poznawcze.
Zebrane wyniki badań pokazały, że w dniach, w których dostarczano do pomieszczenia częściowo oczyszczone powietrze, wyniki testów były aż o 61 proc. lepsze w porównaniu z typowymi warunkami powietrznymi w budynku biurowym. Gdy jednak dostarczono do pomieszczenia starannie oczyszczone powietrze, wyniki testów były ponad dwukrotnie wyższe.
